Met een jeep door Barbagia

In het agriturismo Ertila word je 1 met de natuur. Letterlijk. Geen internetverbinding en geen supermarkt. Alleen maar dieren, bergen en frisse lucht.

foto:Andrea Margelli

Na een uur door de ruige natuur van Barbagia te hebben gereden komen we aan bij Ertilia. Een boerderij in de bergen met daaromheen een paar huisjes en heel veel dieren. We worden ontvangen door Tonino, die samen met zijn zoon dit agriturismo runt. Onze camper mogen we naast 1 van de huisjes parkeren.

foto:Andrea Margelli

Onze buurvrouw is een koe. Nieuwsgierig bekijkt ze ons en onze rode camper. Luna is eerst een beetje bang voor de koe maar durft steeds dichterbij te komen.

foto:Andrea Margelli

Tonino vraagt of we mee willen eten. Een overnachtig met camper kost 10 euro inclusief elektriciteit. Voor een diner betaal je 20 euro p.p extra. We dineren samen met de andere gasten en de familie.

foto:Andrea Margelli

Na het eten wordt er zelfgemaakte kaas en likeur geserveerd. Tonino vertelt ondertussen dat Ertila een van de eerste agriturismi in Barbagia was. De familie heeft een agrarische achtergrond en beschikt over een enorm terrein met dieren. Kaas maken, brood bakken, dieren verzorgen. Tonino is een man van de natuur.

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

Tonino nodigt ons uit om met hem mee te gaan op safari morgenochtend. Net als iedere morgen gaat hij het terrein af met een jeep om al zijn dieren eten te geven. Om 9 uur moeten we ons melden.

foto:Andrea Margelli

De volgende ochtend worden we gewekt door buurvrouw Koe. Wild loeiend en tingelend staat ze naast onze camper. Even later begrijpen we waarom: haar kalfje roept om melk. Tonino neemt ons en de koe mee naar de stal van het kalfje.

foto:Andrea Margelli

Nou ja kalfje, het is best een flinke jongen.
Eerst melkt Tonino de koe en daarna laat hij het kalf drinken.

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

Na deze idyllische gezinsscene is het tijd voor het ruigere werk. In de oude jeep van Tonino rijden we over het terrein richting de geiten.

foto:Andrea Margelli

Er is 1 man en een hele kudde vrouwen. Het buitenhok is door Tonino zelf gemaakt en bestaat uit enorme rotsblokken. Behalve de geiten lopen er ook een paar schapen rond. Hun moeder had niet genoeg melk na de geboorte en dus zijn ze opgegroeid tussen de geiten.

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

Daarna is het tijd de paarden en te ezels te zoeken. Het terrein is zo'n 20 hectaren groot dus dat is nog niet makkelijk. We racen door het fascinerende landschap.

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

Uiteindelijk vinden we de 3 zwangere paarden die enthousiast op Tonino afkomen. De ezels zijn nergens te bekennen maar Tonino maakt zich geen zorgen. "Het terrein is zo groot dat ze zich makkelijk kunnen verstoppen, als ze honger krijgen komen ze vanzelf richting de weg."

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

We drinken nog een kopje koffie bij de neef van Tonino die op de berg naast Ertila woont en dan is het tijd om terug te gaan.
Het was een geweldig toffe ervaring. Voor mensen die op zoek zijn naar avontuur en natuur is Ertila de perfecte plek. Wij komen zeker terug!

Een wijze liefdesles in Bitti

Bitti is een klein dorpje in Barbagia. Via de kleine straatjes komen we bij een zeldzame cederboom.

foto:Andrea Margelli

Terwijl we de grote gele vruchten bewonderen steekt er een oude dame haar hoofd uit het raam naast de boom. Trots vertelt ze dat de boom van haar is. Van het een komt het ander en voor we het weten vertelt ze ons haar levensverhaal:

foto:Andrea Margelli

"Ik en mijn man zijn toen we jong waren drie jaar gescheiden geweest omdat hij ging studeren in Florence. Ik mistte hem iedere dag maar wist dat hij moest gaan om te kunnen groeien. Dat is het belangrijkste in een relatie: elkaar vrij laten.

foto:Andrea Margelli

We waren heel verschillend. We maakten best vaak ruzie, of nou ja ruzie, we discussieerden. Twee ridders op galopperende paarden waren we.
Maar voor het slapen gaan maakten we het altijd goed. Want dat is de grootste fout die je kunt maken: boos gaan slapen.

Ik ben geboren en getogen in Bitti maar heb een groot deel van mij leven in Toscane gewoond. Toch voel ik me hier thuis. Zeker nu mijn man er niet meer is. Hier ben ik geboren en hier zal ik sterven.

foto:Andrea Margelli

Een Sardijnse gezegde zegt: Een gift moet je laten bloeien. Dat bekent dat als iemand jouw iets geeft, jij weer iets aan iemand anders moet geven. Iemand heeft mij zelfgebakken koekjes cadeau gegeven dus geef ik jullie ook een doos koekjes. Het ga jullie goed!

We lopen verder door Bitti en ik denk: je kunt bladen lezen, films kijken of muziek luisteren maar de echte liefdesverhalen vind je gewoon op straat.

foto:Andrea Margelli

Lunchen bij een Sardijnse familie: schapenvlees en pane carasau.

Het is de tweede dag van Cortas Apertas in Orgosolo.
Bijna per ongeluk komen we terecht in een oud huis waar twee vrouwen brood aan het bakken zijn. Pane Carasau om precies te zijn. Een typisch Sardijns plat brood dat wordt gebakken in een ouderwetse steenoven.

foto:Andrea Margelli

De vrouwen blijken twee zussen: Vittoria en Assunta. Ze vertellen trots dat ze iedere week thuis zelf pane carasau bakken. Het recept wordt overgegeven van moeder op dochter en vindt zijn oorsprong in de herderscultuur. Herders moesten soms wel maanden van huis om hun schapen te hoeden en dus namen ze pane carasau mee. Pane carasau blijft namelijk maanden goed.

foto:Andrea Margelli

Het deeg wordt op een grote spatel de oven ingeschoven. Het zwelt op tot een soort kussen en wordt dan ingeprikt. De twee helften worden van elkaar gesneden tot er twee ronde broden over blijven. 

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

Natuurlijk proeven we een stukje. Het is knapperig en vrij neutraal van smaak. Vittoria vertelt dat pane carasau vooral gebruikt wordt als bijgerecht bij de lunch of het diner. Enthousiast nodigen de zussen ons uit om de volgende dag met hun familie te komen lunchen. Op het menu staat schapenvlees, een typisch Sardijns gerecht. Dat kunnen we natuurlijk niet weigeren!


De volgende dag schuiven we aan bij de familie. Behalve de twee zussen is ook de dochter van Assunta en Antonio, de man van Vittoria, van de partij. Ook de tante die naast hun woont eet een hapje mee.

foto:Andrea Margelli

 Een grote geurende pan wordt op tafel gezet en natuurlijk is er pane carasau.

foto:Andrea Margelli

Het is voor mij de eerste keer dat ik schapenvlees eet. Ik ging er vanuit dat het taai en mager zou zijn maar daar klopt niks van. Het is juist sappig en vol van smaak! Met een glaasje huiswijn geproduceerd door Antonio erbij is feestmaal compleet.

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

Antonio nodigt ons na de lunch uit voor een kopje koffie bij hen thuis. Dan kunnen we meteen zijn kleine wijnschuur bekijken. Vittoria en hij wonen, op z'n Italiaans, vlak achter Assunta. We proeven zijn heerlijke canonaudruiven en bekijken zijn wijncontainers. Antonio maakt alleen wijn voor eigen verbruik maar geeft ons wel een fles zelfgemaakte grappa mee.

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

Met een volle buik en een beetje aangeschoten nemen we afscheid van de familie. Luna krijgt een kus van iedereen. Grazie per tutto e arriverderci!

foto:Andrea Margelli

Hulpactie van Sarden voor Sarden.

Sassari is gelukkig nauwelijks getroffen door de cycloon Cleopatra. Maar dat wil niet zeggen dat ze er stil zitten na de ramp. Een groep jonge artiesten heeft via Facebook een hulpactie opgezet: exQ. Onze vriendin Mariangela Porcheddu (vriendin van Gianni van de wijn) heeft zich aangesloten bij exQ en vertelt hoe haar dag eruit ziet.

foto:facebook

ExQ bestaat sinds een paar jaar. Een groep jonge kunstenaars heeft een oud politiebureau bezet en omgedoopt tot cultureel centrum. Ze organiseerden er toneelstukken, concerten en tentoonstellingen. Toen Cleopatra meer dan de helft van het eiland veranderde in een modderstroom besloten ze dat ze iets moesten doen.

foto:facebook

Via Facebook riepen ze mensen op spullen te verzamelen en naar hun toe te brengen. Drinkwater, kleding, dekens. Allemaal dingen die wij heel gewoon vinden maar die veel mensen in het getroffen gebied Olbia niet meer hebben.

foto:facebook

foto:facebook

De actie werd een groot succes. Inmiddels hebben ze 5.803 likes op hun facebookpagina. En mensen boden niet alleen spullen maar ook fysieke hulp aan. Inmiddels is er een hechte groep van jonge Sassarezen die elke dag samenkomt om de hulpactie te coördineren.

foto:facebook

foto:facebook

Zo ook Mariangela. "Mensen brengen van alles: matrassen, dekens, handschoenen, eten. We verzamelen alles in de grote hal en selecteren dan op categorieën. Iedereen heeft ze eigen taak. De dozen worden vervolgens in vrachtwagens geladen en naar de rampgebieden gebracht. De eerste dagen waren de wegen nog onbegaanbaar, nu is het iets makkelijker Olbia te bereiken."

foto:Facebook

foto:facebook

foto:facebook

"Via hulpverleners ter plekke horen we wat er het hardst nodig is. Drinkwater heeft nu prioriteit want doordat de waterleidingen gesprongen zijn hebben de mensen in Olbia geen vers drinkwater."

foto:facebook

 "Het is geweldig te zien hoe mensen zich inzetten voor elkaar. Het allermooiste was een brief van een kindje dat al zijn speelgoed en oude kleren had afgegeven. Toen ik dat las besefte ik dat we als Sarden samen moeten werken voor Sardinie: viva sos sardos et sa sardinia! semper forza paris!"

foto:facebook.

Grazie Sardegna!

"Op Sardinie schijnt altijd de zon!" Tenminste, dat dachten we. Na 2 maanden over het eiland te hebben gereden met onze rode camper hebben we in totaal maar twee dagen regen gehad.
"Non e normale!" riepen alle Sarden. Volgens hen was het een extreem droge en warme herfst.

foto:Andrea Margelli

We vertrokken met weemoed van het eiland. Vol met verhalen en mooie herinneringen.
Niet veel later raasde cycloon Cleopatra over Sardinie.
Onze herinneringen werden vermengd met modder en waterstromen.

foto:Ansa

Maar Sardinie is te mooi en de mensen te lief.
Te sterk voor modder en waterstromen.
Daarom een klein eerbetoon aan de Sarden die we op onze reis hebben ontmoet.

Viva sos sardos et sa sardinia!

De visser in Castelsardo.

foto:Andrea Margelli

    

De bouwvakker en zijn familie uit Valedoria

foto:Andrea Margelli

De familie Leoni in Luras

foto:Andrea Margelli

 Mario en zijn museum in Luras:

foto:Andrea Margelli

 De wijnbroederschap van Luras.

foto:Andrea Margelli

 Gianni en zijn moeder in Torralba

foto:Andrea Margelli

foto:Andrea Margelli

Mariangela en haar familie in Sassari










 De mijnwerker Pino in Fluminimaggiore

foto:Andrea Margelli

 Ina en haar familie in Cagliari

foto:Andrea Margelli

Stefania en haar schaapjes in Cagliari2.

foto:Andrea Margelli

 
Maestro del Bisso: Chiara Vigo in Sant'Antioco.

foto:Andrea Margelli

 Andrea Pisu met zijn launeddas in Villaputzu.

foto:Andrea Margelli

 De zussen in Orgosolo (post komt nog!)

foto:Andrea Margelli

  La signora in Bitti & Tonino van Artila. (post volgt!)



Grazie Sardegna! Per averci ospitato con amore!

foto:Andrea Margelli